"آتشکده آذر برزین مهر" یکی از سه آتشکده عهد ساسانی است که در روستای "ریوند" قرار دارد و امروز افرادی که می خواهند یک‌ شبه ره صدساله را طی می کنند، باخیال یافتن گنج بر حریم و پیکره این اثر تاریخی نقش خزان می زنند، هر چند که اغلب نقشه‌های خیالی، این سودجویان را به جای سکه و طلا به سفال‌هایی می‌رساند که ارزش مالی آنچنانی ندارد.

"آتشکده آذر برزین مهر" یکی از سه آتشکده مهم عهد ساسانی است که از هجوم حفاران درامان نمانده و خیال یافتن گنجی بادآورده حریم این اثر تاریخی را تهدید می کندو این امر در حالی است که اغلب آثارباستانی این استان از شرایط مناسبی برای حفاظت برخوردار نیست.

گنج یابان نسبت به سرمایه های تاریخی بی توجهند

این بنا در سال 1380 و به شماره 4035 به سمت ملی رسیدو امروز دور از چشم مسئولان میراث فرهنگی؛ حفاران و گنج یابان بی‌توجه به این سرمایه های تاریخی و تنها به طمع پیدا کردن گنج درحریم آتشکده، تمام بخش زیرین آن را حفاری کرده اند.
ماجرای تخریب آتشکده و تخریب آتشدان مرکزی این بنا در سال 86 و در جریان بازدیددانشجویان رشته مرمت و حفاظت بناهای تاریخی از کاوش ها و اقدامات انجام شده در منطقه ریوند توسط گروه باستان شناسان لهستانی انجام گرفت و از آن پس همواره این اثر در محاصره گنج یابان و سودجویان تاریخ بوده است.

هیچ گونه اقدام حفاظتی بر روی آتشکده آذر برزین انجام نگرفته است

یک کارشناس مسائل تاریخی و گردشگری به خبرنگار مهر گفت: آتشکده آذر برزین مهر یکی از سه آتشکده مهم عهد ساسانی است که در روستای "ریوند" سبزوار قرار دارد و تاکنون هیچ گونه اقدام جدی حفاظتی حتی به اضطرار دفع خطر، بر روی این بنا انجام نشده و این جای بسی تعجب و تاسف دارد.
احمد دهقانی افزود: در حال حاضر با مرگ تدریجی این آتشکده باید شاهد از بین رفتن بخشی از تاریخ بود و با این روند مسئله حفاظت و مرمت آثار باستانی تنها خواب طلایی و رویایی دست نیافتنی است.

آثاری که توسط باندهای حفاری کشف و از استان خارج می شود

وی ادامه داد: این میراث ارزشمند از حفاظت زیادی برخوردار نیست و شواهد نشان داده که جدایی از آثار تاریخی همچون این آتشکده؛ هر سال میزان قابل توجهی از آثار توسط باندهای حفاری کشف و از استان خارج می شود و این تنها بخشی از واقعه دردناکی است که در دل بقایا و آثار تاریخی اتفاق می افتد.
یک کارشناس مسائل تاریخی و گردشگری یادآور شد: این آتشکده در سال 1380 و به شماره 4035 به ثبت ملی رسیدو برای حفظ آن باید اقداماتی حفاظتی مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

به جست‌وجوی گنج رفتن، تنها در افسانه‌ها نیست

وی تاکید کرد: به جست‌وجوی گنج رفتن، تنها در افسانه‌ها نیست و افرادی که می خواهند یک‌ شبه ره صدساله را طی می کنند، هر روز بخش عمده‌ای از فعالیت‌های خود را معطوف یافتن گنج‌های نهفته در دل خاک می‌کنند و اغلب نیز نقشه‌های خیالی، آن‌ها را به جای سکه و طلا به خاک و سفال‌هایی می‌رساند که ارزش مالی ندارد.
یک باستان شناس در توضیح این اثر تاریخی به مهر گفت:آتشکده "آذر برزین مهر" یکی از سه آتشکده مقدس ساسانی در روستای "ریوند" سبزوار به دلیل هجوم حفاران و گنج یابان مورد آسیب و تخریب شدید قرار گرفته است.این آتشکده که یکه و تنها بر بلندای کوه ریوند قرار دارد بنا به کاوش‌های باستان شناسی و به احتمال زیاد همان آتشکده معروف پیشه وران و کشاورزان ساسانی است
کوروش ریاحی افزود: در مناطق مختلف این استان آثار تاریخی وجود دارد که متاسفانه از حفاظت خوبی برخوردار نیستند و همین عامل باعث شده باندهای حفاری به آثار و بناهای تاریخی به راحتی ورود کنند و نسبت به کشف و غارت عتیقه و آثار تاریخی اقدام کنند.

آتشکده آذر برزین مهر؛ بنایی سحرآمیز و اسطوره ای

وی افزود: آتشکده آذر برزین مهر در میان بومیان منطقه، بنایی سحرآمیز و اسطوره ای است. بنایی که قصه‌ها و افسانه های زیادی را در خود پرورش داده اما امروز به دلیل بی مهری و بی توجهی های صورت گرفته، حفاران به خیال یافتن گنج بر این آتشکده چشم طمع دوخته اند.
این باستان شناس تاکید کرد: چشم طمع حفاران و رنج میراث داران قصه تازه ای نیست اما انتظار می رود مسئولان و متولیان حفظ آثار باستانی قدری در این زمینه نگاهی دغدغه مند داشته باشند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سبزوار در رابطه با حفاریهای صورت گرفته در این منطقه تاریخی گفت: در آخرین بازدید شاهد حفاری های بودیم که در حریم بنا رخ داده بود و این امر در حالی است که ما یگان حفاظت مستقر در محل نداریم.

ورود سازمان میراث فرهنگی کشور به مسئله حفاریهای غیرمجاز

متین‌فر ادامه داد:اداره میراث فرهنگی سبزوار تا جایی که توانسته سرکشی هایی از این بنا انجام داده اما به دلیل اینکه یگان حفاظت در این منطقه مستقر نیست امکان نظارت محدود است.
وی با تاکید بر اینکه بسیاری از این حفاری ها به صورت گروهی انجام گرفته، افزود:به همین دلیل سرعت تخریب بسیار بالاست و انتظار می رود سازمان میراث فرهنگی کشور با تدبیر و سرعت بیشتری به فکر برخورد با حفار های غیر مجاز باشد.مهر